ADMA/SDMA/h-ARG
ADMA/SDMA/h-ARG
ADMA/SDMA/h-ARG
Aan de binnenkant van uw bloedvaten bevindt zich een dunne laag endotheelcellen. De cellen staan voortdurend in contact met het bloed en spelen daarom een belangrijke integrale rol bij immuniteit, bloedstolling en bloeddruk. Wanneer de endotheelcellen beschadigd zijn, kan dit betekenen dat u een verhoogd risico loopt op hart- en vaatziekten of nierfalen.
Wat zijn ADMA en SDMA?
ADMA, een van de gemethyleerde vormen van het aminozuur arginine (Arg), is een endogene remmer van de productie van stikstofmonoxide (NO) uit arginine door stikstofoxidesynthase (NOS). Het is een van de markers van endotheeldisfunctie. Er is nog een nauw verwante verbinding, een stereo-isomeer van ADMA, symmetrische dimethylarginine (SDMA), die NOS niet remt, maar kan concurreren met arginine voor cellulaire opname, waardoor de substraatbeschikbaarheid van NOS wordt beperkt, en staat bekend als een endogene marker van nierfunctie. Bescheiden verslechtering van de nierfunctie is erkend als een cardiovasculaire risicofactor.
In tegenstelling tot ADMA en SDMA is homoarginine (hArg), een methyleen (CH2)-homoloog van Arg, die een extra CH2-groep in de koolstofketen heeft, ook bekend als een substraat van NOS. hArg kan de beschikbaarheid van NO op twee verschillende manieren verhogen: (1) hArg zelf dient als een voorloper van NO, (2) het kan de intracellulaire concentratie van L-Arginine, het substraat voor NOS, verhogen door remming van het enzym arginase dat concurreert met NOS. HArg is dus positief gerelateerd aan de endotheelfunctie.
Wat veroorzaakt verhoogde ADMA/SDMA-waarden?
Verhoogde plasmaspiegels van ADMA suggereren sterk de mogelijkheid van hart- en vaatziekten, endotheel disfunctie en vooral verschillende vormen van kanker zoals borstkanker, darmkanker, longkanker en maagkanker. Bovendien is bij patiënten met een hematopoëtische tumor ook aangetoond dat atherosclerose, hypertensie en type II diabetes hoge niveaus van ADMA hebben. Jonge volwassenen met chronische CT-verkalking van de kransslagader en hoge niveaus van ADMA hebben een veel hogere incidentie van beroerte-achtige episodes.
Plasma SDMA is een vroege biomarker van progressief nierfalen. Het weerspiegelt de glomerulaire filtratiesnelheid (GFR) het meest gevoelig en nauwkeurig, en werd toegevoegd aan de International Renal Interest Society (IRIS) CKD-richtlijnen als aanvulling op de creatininetests. De endogene biomarker, creatinine, heeft een slechte sensitiviteit en specificiteit en wordt beïnvloed door extra-renale factoren zoals leeftijd, geslacht, voeding, gespierdheid en medicatie. De niveaus van SDMA zullen waarschijnlijker toenemen bij CKD, met een gemiddelde verlaging van de GFR van 40-50%, terwijl in het geval van een verhoogd niveau van creatinine een verlaging van de GFR van ten minste 70-80% vereist is. Ook in tegenstelling tot creatinine wordt SDMA niet beïnvloed door vetvrije massa. In ons laboratorium met behulp van de LC MSMS-methodologie, ontdekten we dat de verhoogde niveaus van SDMA positief gecorreleerd zijn met verminderde GFR.
In tegenstelling tot hoge niveaus van ADMA en SDMA, is aangetoond dat lage niveaus van homoarginine (hArg) in het plasma correleren met een ongunstige cardiovasculaire uitkomst. Deze lage niveaus zijn ook gevonden bij diabetische patiënten die hemodialyse ondergaan, patiënten met perifere arteriële ziekte, patiënten na ischemische beroerte, patiënten die zijn verwezen voor coronaire angiografie en bij ontvangers van niertransplantaties.
Bloedonderzoek om uit te kiezen:
WHL kan testen voor enkel ADMA, SDMA, hgARG of voor een panel. Er is ook een mogelijkheid om NO (stikstofmonoxide) en
Aminozuren
aan te vragen.
WHL adviseerd u om een nacht te vasten voor de bloedafname.
LITERATUUR:
- Asymmetrische dimethylarginine (ADMA) en symmetrische dimethylarginine (SDMA) concentraties bij patiënten met obesitas en het risico op obstructieve slaapapneu (OSA) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6616493/